آشنایی با روز جهانی کودک
8اکتبر روز جهانی کودک نام دارد
کشورهای جهان روزهای کودک مختلفی برای خود دارند؛ اما روزجهانی کودک را خود بچه‌ها به وجود آورده‌اند.
در سال 1986 در چنین روزی 2 تن ازدانش‌آموزان 9 ساله مدرسه آتاتوری در نیویورک با نگارش نامه‌ای از همه بچه‌های دنیا خواستند که با هم روزی را به صلح اختصاص دهند.
در پیام یکی از بنیانگذاران روز جهانی کودک آمده است:
«بزرگترهای ما عقاید ثابتی دارند. آنها ما را دوست دارند چون بچه‌هایشان هستیم اما آیا آنها می‌دانند که چه دنیایی را برای ما بوجود می‌آورند. اگر کمترین اشتباهی در ماشین هسته‌ای آنها رخ دهد ما هرگز شانسی برای رشد نخواهیم یافت. ما امکانی برای رشد و پرورش می‌خواهیم.»
کودکان در روز جهانی کودک می‌خواهند این تضاد را یادآور شوند، که در حالی که سالانه هزینه‌های غیرقابل تصوری صرف تولید انواع سلاح‌های هسته‌ای و غیر هسته‌ای می‌شود، کودکان بسیاری از گرسنگی، عدم امکانات بهداشتی، سوء و تغذیه و … می‌میرند.
یونیسف اعلام داشته، که تنها با اختصاص 5 دلار برای هر کودک می‌توان جان 90% از کودکانی را که سالانه می‌میرند نجات داد و برای بهبودی چشمگیر زندگی کودکان جهان‌سوم کافی است که همان مبلغ در یک سال خرج شود و این مبلغ تنها معادل بودجه 6 هفته تسلیحاتی جهان است
کودکان، آسیب پذیرترین گروه در هر جامعه هستند و از هیچ چیز آنان از جمله غذا، پوشاک و نیازهای دیگرشان نباید کاست. عدم توجه به وضعیت کودکان به علت مشکلات اقتصادی و کاستن بودجه‌هایی که شرایط زندگی و حیات کودکان را خدشه‌دار می‌سازد به امید اینکه اقتصاد آینده کشور تامین باشد نه توجیه و بازده اقتصادی دارد و نه حرکتی انسانی محسوب می‌شود.
کودکان خالق زیباترین احساس‌ها و عشق‌ها هستند که پروین اعتصامی شاعر بزرگ ایرانی هم در این احساس شریک است، به طوری که گفتارش را با کودکان از طریق اشعارش بیان کرده‌است به گونه‌ای که در کتاب‌های فارسی مدرسه‌ها، همواره شعر یا اشعاری آزاد دیده می‌شود که کودکان و دانش‌آموز می‌خوانند و به خاطر می‌سپارند. امروز نیز شعر زیبای اشک یتیم این شاعر ارجمند در کتاب پنجم دبستان به چشم می‌خورد.[1]
در مقدمه ی کنوانسیون حقوق کودک آمده است:
(کودک باید در فضایی سرشار از خوشبختی و محبت و تفاهم بزرگ شود )
با این شعار وبا ارزشی که ما ایرانی ها به خانه وافراد خانواده قائلیم ارزش این عضو خانواده کاملا مشخص می گردد و بایدبه این عضو توجه ویژه نمود. عضوی که اگر چه امروز کودک است و معصوم ،اما فردا بزرگ است ومسئول و خود تربیت کننده ی نسلی جدید، نسلی که روز به روز مسیرش عوض می شود.
کودکی که امروز ریشه ی خانوادگی اصیل دارد بین دو تضاد گرفتار است ،یک سو ته مانده ی ارزشهای نیک قدیمی و از سوی دیگر گرایشهای مد امروزی، گرایشهای تمدن ماشینی شدن. او نمی داند چه کند، ما باید حامی اش باشیم ،او چون موم در دست ماست، خمیر وجود ش با ما شکل می گیرد بیائید او را همراه با اصول صحیح دینی و عرفی تربیت کنیم وچگونه زندگی کردن را به او بیاموزیم.
رسول گرامی اسلام (ص) می فرماید:
” به کودکان خود محبت کنید و نسبت به آنها ترحم نمایید. وقتی به آنها وعده دادید، وفا کنید زیرا آنها جز اینکه شما را روزی دهنده خود می بینند تصور دیگری ندارند.
و از امام سجاد داریم:
” و اما حق فرزند تو این است که بدانی او از تو و پیوسته به تو در خیر و شر امر دنیاست و تو مسئول او از لحاظ نیک ادب کردن و راهنمایی به پروردگارش و کمک به طاعت او هستی. پس عمل تو درباره او ، عمل کسی باشد که می داند در احسان به او پاداش ، و در مسامحه و بدی نسبت به او کیفر می بیند.
اسلام حتی به والدین اجازه کتک زدن کودکان را نداده است . امام علی (ع) می فرماید: ” حتی برای ادب کردن فرزندت نیز او را نزن بلکه با او قهر کن و مراقب باش که زمان قهر طول نکشد.
نیازهای کودک
رسول اکرم (ص) به همه انسانها اعلام می کند ، همانطور که پدران و مادران ، حقوقی بر فرزندان خود دارند و فرزندان در صورت ترک آن حقوق عاق می شوند ، فرزندان نیز حقوقی بر پدر و مادر دارند که ” پدران و مادران در صورت رعایت نکردن آن عاق فرزندان میگردند. والدین مسئول تأمین تمام نیازهای کودک اعم از مادی و معنوی می باشند.
1.نیازمندیهای جسمانی کودک
نمو جسمانی کودک با فراهم ساختن وسایل مادی امکان پذیر است تا از این طریق نیازهای بدنی او اشباع شود. این رشد و نمو با تغذیه ، بهداشت کافی ، آب و هوا ، مسکن ، خواب ، بازی و امثال آن ، به دست می آید.
2.تعلیم ورزش به کودک
حرکت و جنبش ،اساس هر عمل غریزی و پایه وظایف حیاتی است که زندگی شاداب و سلامت در گرو آن است.
امام صادق (ع) می فرماید:
باید – خصوصا – هفت سال اول زندگی کودک آزادانه به بازی و جنبشهای بدنی صرف شود.اگر کسی دارای طفل خردسالی بود باید با او در جنبشهای کودکانه و حالت بچه گانه همکاری و هماهنگی نماید.
آموختن و پرداختن به ورزشهای شنا، تیراندازی و سوارکاری نیز از ورزشهای مهمی است که در احادیث بر آنها تأکید شده است.
نیازمندیهای روحی
1.انتخاب نام زیبا
نخستین احسان و نیکی پدر به کودک انتخاب نام زیبا و خوشایند برای اوست و این از حقوق لازم کودکان می باشد.
2. احترام
فرزندان شما در هر سنی که باشند برای خود شخصیت و احترام قائلند، دوست دارند شخصیت آنان توجه شود و مورد احترام و تکریم قرار گیرند.باید روحیه کودکان را با عزت نفس و اعتماد به نفس ، تربیت و تحکیم کنند: در مهمانی ها و دیدار های خانوادگی و عمومی آنان را همانند دیگران گرامب بدارند و به شیوه ای خردمندانه تحسین کنند و از هرگونه تحقیر و تمسخر و به رخ کشیدن عیب ها و لغزش های فرزندان خویش بپرهیزند و حتی در محیط درون خانه نیز این نکته را از یاد مبرند.[2]
پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله وسلم) می فرمایند: قال النبی (ص):«أکرمُوا أولادَکُم و أحسنُوا آدابَکُم[1] ؛ فرزندان خود را احترام کنید ، و آدابشان را نیکو گردانید که مورد رحمت و بخشش قرار خواهید گرفت»(3)
روایات زیادی در رابطه با برخورد و محبّت با فرزندان وارد شده است به طوری که از امام صادق(ع) روایت شده که:
«إنّ اللَّه عزَّوجلَّ لیَرحَم الرَّجلَ لشِدَّهِ حبِّهِ لوَلَدِه»[4]
به درستی که خداوند عزوجل بنده را به خاطر شدّت محبّت او به فرزندش مورد مهربانی و ترحّم قرار می‌دهد.
پیامبر به والدین امر کرده اند که به کودکان احترام بگذارند ، چراکه بی توجهی و بی احترامی به آنان باعث بروز مشکلات عاطفی زیادی در کودکان می گردد همچنین در روایتی از رسول اکرم چنین آمده است : ” فرزندان خود را زیاد ببوسید، زیرا با هر بوسه ،برای شما مقام و مرتبتی در بهشت فراهم می شود که فاصله میان هر مقامی ،پانصد سال است.
با توجه به مطالب گفته شده اسلام – دین انسان سازی – به اساس تربیتی انسانها از سنین کودکی ارزشی خاص می گذارد و به والدین توصیه می نماید که به تمامی ابعاد وجودی کودک عنایت داشته باشند و انسانی وارسته و شایسته را تحویل جامعه بشری بدهند.[5]
[1] . irib
[2] .حقوق فرزندان در مکتب اهل بیت(علیهم السلام)، محمد جواد طبسی، قم :بوستان کتاب،1383،ص80.
[3] . وسائل الشیعه ،ج5، ص195
[4] . حر عاملی، محمد بن حسن، وسایل الشیعه، قم ، موسسه آل البیت، 1409هق ، ج21، ص359.
[5] . forum.iranvij.ir
